امام علی (ع) می فرماید
۞ هر کس از خود بدگویی و انتقاد کند٬خود را اصلاح کرده و هر کس خودستایی نماید٬ پس به تحقیق خویش را تباه نموده است. ۞
Tuesday, 19 March , 2024
امروز : سه شنبه, ۲۹ اسفند , ۱۴۰۲
شناسه خبر : 991
  پرینتخانه » آرشیو, پرونده ویژه, دسته مطالب اسلایدری تاریخ انتشار : 25 جولای 2020 - 23:18 | | ارسال توسط :
هفته نامه فریاد خوزستان - شماره 4

فردای هفت تپه

شرکت نیشکر هفت تپه امروز در آستانه یک تحول سرنوشت ساز است. با نزدیک شدن به جلسات نهایی دادگاه امید اسدبیگی مالک این شرکت، احتمال خلع ید وی قوت یافته و باید به زودی تعیین تکلیف شود.

فردای هفت تپه

فردای هفت تپه

بررسی ایده «تعاونی کارگری» برای اداره آتی شرکت نیشکر هفت تپه

۱

شرکت نیشکر هفت تپه امروز در آستانه یک تحول سرنوشت ساز است. با نزدیک شدن به جلسات نهایی دادگاه امید اسدبیگی مالک این شرکت، احتمال خلع ید وی قوت یافته و باید به زودی تعیین تکلیف شود.

اکنون چند گزینه پیش روی این شرکت عظیم قرار دارد؛

  • بازگشت به وضعیت دولتی
  • واگذاری مجدد به مالک خصوصی
  • واگذاری به نهادهایی مثل تامین اجتماعی یا ستاد اجرایی فرمان امام یا قرارگاه خاتم الانبیا(ص)
  • واگذاری به صورت تعاونی کارگری

که سه گزینه اخیر در قالب قانون خصوصی سازی ممکن است.

 ۲

بازگرداندن این شرکت به دولت بعید است. تجربه تلخ واگذاری به مالک خصوصی به هیچ عنوان برای آینده این شرکت مطلوب نیست. واگذاری به نهادها یا قرارگاه خاتم که توسط برخی مطرح می شود قابل بررسی ست. اما در این گزارش قصد داریم به ایده «تعاونی کارگری» بپردازیم.

۳

«تعاونی کارگری» چیست؟

تعاونی کارگری یعنی سهیم شدن کارگران در ثروت یک واحد تولیدی.

طبق ایده تعاونی کارگری، کارگران می‌توانند از طریق خرید بخشی از سهام کارخانه‌ها نمایندگان خود را در مجمع عمومیِ سهامداران به عنوان اعضای هیئت مدیره وارد کنند. ایده تعاونی کارگری می تواند به عنوان یکی از گزینه های پیش روی کارخانه هایی نظیر نیشکر هفت تپه که با نالایقی مالک خصوصی دچار مشکل شده اند، باشد؛ که اگر شرایطش مهیا باشد، کارگران می‌توانند اقدامات اولیه را برای ثبت شرکت‌های تعاونی و خرید لااقل بخشی از سهام کارخانه و به همان نسبت گرفتن نقش در تصمیمات هیئت مدیره شرکت انجام دهند.

۴

قانون چه می گوید؟

  • در قانون شرکت‌های تعاونی اولویت در واگذاری‌ها از آن کارگران همان کارخانه است (بند پنجم ماده یک قانون تعاونی های کشور و بند دوم ماده ۱۸ همان قانون) که بر اساس آن سازمان خصوصی سازی موظف است سهامدار شدن کارگران یک کارخانه را در اولویت واگذاری خود قرار دهد.

 ۵

قانون چه می گوید؟

  • امکانات قانونی برای سهامدار شدن کارگران در لااقل بخشی از کارخانه و نیز تسهیلات این امر در قانون تدارک دیده و پیشبینی شده (تبصره ۱ بند ۲ اصل ۴۳ قانون اساسی و تبصره ۲ ماده ۲۴ همان اصل) و طبق آن دولت و بانک ها موظف به در اختیار قرار دادن امکانات قانونی و تسهیلات به کارگران جهت این امر هستند.
  • همچنین طبق ماده ۱۰ قانون شرکت‌های تعاونی کارگران می توانند در کلیه امور تعاونی طبق اساسنامه حق نظارت داشته باشند.

 

۶

چگونگی

همانطور که گفتیم طبق قانون، کارگران از طریق تعاونی کارگری می‌توانند در کلیه امور تعاونی طبق اساسنامه حق نظارت داشته باشند. اساسنامه چنانکه در قانون تعاونی‌ها آمده است به صورت نمونه از سوی وزارت تعاون داده می‌شود و البته کارگران می‌توانند اساسنامه خود را بنویسند که باید مورد پذیرش وزارت تعاون قرار گیرد.

کارگران می‌توانند قراردادها و مصوبات درونی داشته باشند و اجازه ندهند که ساز و کار تعاونی‌ به ساز و کار از بالا به پایین به نفع عده‌ای خاص تبدیل شود. قوانینی که قرار است کارگران برای اعمال اراده و دخالت‌گری خود تنظیم کنند، بازرسان و ناظرانی از جمع همه کارگران خواهد داشت و البته ماده ۱۰ شرکت‌های تعاونی نیز این مجوز را به آنها داده است.

۷

چگونگی

بنابراین عملاً انتخاب نمایندگان کارگری در هیئت مدیره می‌تواند تأثیر تصمیم جمعی همه کارگران در هیئت مدیره باشد. این مسئله به کارگران آن واحد تولیدی بستگی دارد که چگونه سازماندهی و اساسنامه‌ای برای مشارکت کارگران در امور مدیریتی تولید داشته باشند.

کارگران می‌توانند با پرداخت نقدی یا جنسی عضو شرکت تعاونی شوند. طبق ماده ۲۰ قانون شرکت‌های تعاونی، «سهم اعضا در تأمین سرمایه شرکت‌های تعاونی برابر است؛ مگر مجمع عمومی تصویب نماید که اعضا سهم بیشتری تأدیه نمایند که در‌ این صورت حداقل و حداکثر سهم‌ها باید در حدودی باشد که وزارت تعاون متناسب با نوع و تعداد اعضا تعاونی‌ها تعیین می‌نماید.»

۸

مزایا

  • چرخ تولید به دست کارگران به حرکت درمی‌آید. هیچ کس به اندازه کارگر دلسوز تولید نیست.
  • کارگران در سود کارخانه سهم خواهند داشت. بررسی سهم دستمزد کارگران نسبت به سود خالص و درآمدهای کارخانه نشان می‌دهد که کارگران به طور متوسط تنها ده درصد از هزینه های تولید را تشکیل می دهد. درحالیکه این حق برای آنها وجود دارد که در تولید سهم داشته باشند.
  • این راهکار می‌تواند تا حدی از مشکلات کارگران نیز بکاهد
  • راه رانت‌ها و تخلفات در هیئت‌مدیره کارخانجات نیز بسته شود.

۹

ایده تعاونی کارگری در کشور نمونه موفق مشابهی نداشته و علی رغم منطقی، قانونی و کارگر پسند بودن منتقدان جدی هم دارد که دلایلی چون عملی نبودن، تضاد داشتن با سیستم اقتصادی سرمایه داری و اتکای اقتصاد به نیروی کار ارزان، سنگ اندازی مالکیت سرمایه داری بر سر راه آن جهت تبدیل نشدن به الگوی موفق جزیره کارگری پیش روی مراکز کارگری دیگر و نیزمغایرت با فعل و انفعالات مالی و بانکی فعلی را ذکر می کنند.

اما از سوی دیگر جمعی از فعالان کارگری و عدالتخواهی که مدت هاست دنبال راه حلی برای تضمین امنیت شغلی، تامین معیشت کارگران، لغو قراردادهای موقت و کوتاه کردن دست شرکت های پیمانکار هستند، ایده تعاونی کارگری را مطلوب خود یافته و نفع کارگران و تدتوم تولید را در آن می بینند.

 

۱۰

چه خوب است اکنون که شرکت نیشکر هفت تپه در روزهای تعیین سرنوشت خود به سر می برد، این ایده توسط رسانه ها و فعالان کارگری برجسته شود تا بیشتر مورد توجه مسئولان و تصمیم گیران قرار گیرد؛ شاید بعد از متناسب سازی با قواره و مختصات این شرکت عظیم، راه حلی همیشگی برای درمان زخم هفت تپه گردد.

نویسنده : رها عبداللهی
برچسب ها

این مطلب بدون برچسب می باشد.

به اشتراک بگذارید
تعداد دیدگاه : 0
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.