چه باید کرد؟

پیشنهادها و راهکارهایی برای توقف تونل بهشت آباد

خوزستان پهناور و پربرکت، امروز درگیر شرایط بغرنجی ست. از هر گوشه آن صدای مشکلاتی بلند است که بخاطر عدم برنامه ریزی و برنامه های کم اثر و عدم پیگیری کافی از سوی مسئولان آنقدر ماندگار شده اند که کم کم دارد وجودشان عادی می شود؛ درحالیکه زندگی مردم را به شدت تحت تاثیر قرار داده اند. سال ها پیش خوزستان را به کارون پرآب، نفت، دفاع مقدس، نخل و صنعت می شناختند. اما امروز با ریزگردها از آن یاد می کنند؛ کارونی که از امواج خروشان و پرپیچ و تابش، چیزی جز از پسماند و گل و لای باقی نمانده. بخش قابل توجهی از نخلستان ها، این سرمایه عظیم بدون جایگزین در حال از بین رفتن است. کشاورزان از کشت تابستانه منع شده اند تا مزارع سرسبز برنج و صیفی جات هم به زمین های خشک و خالی از زندگی تبدیل شوند …

با قدری ریشه یابی، بسیاری از این مشکلات، ناشی از یک اقدام نابخردانه یعنی انتقال بی رویه آب های خوزستان به استان های مرکزی ست. اینکه برخی اصرار دارند مشکلات نام برده را ناشی از خشکسالی بدانند، ناجوانمردانه است. چراکه غلط پنداری در برابر ریشه مشکل موجب بی راهه رفتن در اقدام عاجل است.

کانون ریزگرد داخلی از روزی شکل گرفت که آب های خوزستان را به بهانه «مازاد بودن » و با عنوان شرب، به تعبیر خودشان از سرشاخه ها «مهار» کردند. کارون پر آب از روزی بی جان شد که با سدهای فراوان در بالادست گلویش را فشردند. نخل های خرمشهر و آبادان و شادگان روزی بی سر شد که با کم شدن آورد کارون، خلیج فارس جری شد و آب شور خود را با جزر و مد روانه زمین های حاصلخیز این مناطق کرد و موجب از بین رفتن بخشی از آب و خاک شد…

آب را بردند تا با آن فولاد را در اصفهان و یزد و کرمان آبدیده کنند و برخلاف همه دنیا کویر را به قطب فولاد تبدیل سازند؛ بردند تا در شرق زاینده رود برنج بکارند؛ تا با امواج چشم نواز زاینده رود، افسردگی اصفهانی ها را درمان کنند؛ تا کویر یزد را به قطب محصولات گلخانه ای کشور تبدیل سازند… . این تصمیمات و اقدام ها بدون اینکه سیاست نظام باشد، توسط اقلیتی به کشور تحمیل شد.

با این اقدام خلاف شرع، قانون و عقل، مشکلات بزرگی را ایجاد کردند که اگر همین امروز متوقف نشود، همگان در پیشگاه خدا و در برابر آیندگان مسئولیم.

«فریاد خوزستان» گام نخست خود در مطالبه گری مشکلات خوزستان را با پیگیری پرونده ویژه این موضوع مهم و سرنوشت ساز برداشته و قصد دارد تا حل کامل این مشکل بزرگ مردم خوزستان، از پای ننشیند و از حق مسلم مردم خوزستان کوتاه نیاید.

راهکارهایی که «فریاد خوزستان» در گام ابتدایی خود و با گفتگوهای متعدد با بزرگان و کارشناسان کسب کرده بعنوان یادداشت آخر پرونده ویژه اول ارائه میگردد:

اول، مخاطب اول ما در این مرحله نمایندگان مجلس هستند. نمایندگان مجلس از قدرت بالایی برای پیگیری این موضوع برخوردارند. وقتی می بینیم نماینده اصفهان با اعتماد بنفس بالا خطاب به دولت می گوید «تونل کوهرنگ ۳ وبهشت آباد  بدهی شما به اصفهان هستند و باید پرداخت کنید»، یعنی این نماینده مطالبه ی کاذبی را چنین با قدرت و با پیدا کردن راه عملی محقق شدن دنبال می کند. اما چنین اعتماد به نفسی را در احقاق حق  واقعی مردم خوزستان در همه نمایندگان محترم نمی بینیم. ما چند اقدام شجاعانه نمایندگان خود را در موضوع انتقال آب را فراموش نمی کنیم. اما توقع داریم دفاع نمایندگان به چند اقدام نمایشی و چند مصاحبه آتشین خلاصه نشود. مجلس ابزارهایی چون سؤال از رئیس جمهور و معاونین و وزرایش را در دست دارد. چرا نمایندگان، رئیس سازمان محیط زیست را بابت اظهار نظر بی اساسش درباره آب مازاد خوزستان و صدور مجوز طرح انتقال آب ونک_سولگان برای باغات پسته رفسنجان به مجلس نکشاند؟ چرا در جلسات تصمیم گیری برای آب های انتقالی از نمایندگان خوزستان خبری نیست؟ چرا برای تبدیل شدن این موضوع به دغدغه ملی تلاش اثرگذاری از شما دیده نمی شود؟ آیا باید منتظر بمانیم تا حقّمان را بدهند یا باید برای احقاق حق به آب و آتش بزنیم؟

توقع است نمایندگان محترم درباره وضعیت پروژه های انتقال آب تحقیق و تفحص کنند و نتیجه را به مردم اطلاع رسانی کنند. نباید اجازه دهند این پروژه ها مطابق خواست عده ای چراغ خاموش پیش بروند. تحقیق و تفحص از محیط زیست، تحقیق و تفحص از وزارت نیرو، تحقیق و تفحص از سایر شرکت های دولتی و خصوصی و بررسی مجدد تمام سرشاخه های انتقال یافته و همچنین تصویب فوریت هایی برای توقف فوری طرح های جدید، سؤال از رئیس جمهور و وزرا ابزارهایی هستند که شما باید استفاده کنید.

نمایندگان باید با قدرت جلوی تخصیص اعتبارات پروژه های سد بیرگان و بهشت آباد بایستند. سال گذشته تخصیص اعتبارات تونل کوهرنگ۳ صد در صدی بوده و این نشان از تأمین بودن همه شرایط برای بردن باقی آب های کارون بی جان است.

نمایندگان باید مطالبات حداقلی چون حقّابه تالاب ها که می تواند با پساب نیشکر هم تامین شده و اکوسیستم را نابود سازد را پیگیری کنند اما اولویت اصلی و وقت خود را بر مسائل مهم تر بگذارند. همه باید در مطالبه متحدالقول باشند. مطالبه ی سراسری  مردم خوزستان بازگشت همه آب ها یعنی توقف همه پروژه های بیشتر از نیاز شرب است. مطالبه مردمتان را با اعتمادبنفس بخواهید!

دوم، شکایات قانونی و حقوقی؛ اقدام نمایندگان مجلس و علمای خبرگان استان خوزستان در ارسال شکایت نامه از طرف مردم خوزستان به شورای عالی امنیت ملی قابل تقدیر است اما این پیگیری باید سراسری و از سوی همه نمایندگان باشد چه خبرگان رهبری چه مجلس. نمایندگان باید راه های شکایت قانونی از مسئولین سابق و فعلی، اعم از رؤسای جمهور، وزرا، مدیرکل ها و رؤسای محیط زیست کشور را در دستور کار خود قرار دهند. «فریاد خوزستان» در شماره های بعدی نتیجه این شکایت را پیگیری خواهد کرد.

سوم، مسئولیت نخبگان، دانشگاهیان، حوزویان، فعالان زیست محیطی و رسانه ای نیز در این میان بسیار بالاست. این افراد باید از فرصت رسانه و فضای مجازی، محافل و منابر برای ملی کردن موضوع انتقال آب بهره ببرند. همه باید بدانند این اقدامات چه آسیب های مهیب ملی و امنیتی ایجاد کرده و خواهد کرد و جان ایران بزرگ اسلامی را به خطر می اندازد. تقلیل این موضوع به دعوای چند استان نه اسلامی است، نه انقلابی و نه ثمربخش.

نخبگان باید نهضت روشنگری به راه اندازند. عبارت غلط «مهار کردن آب های کارون» و گفتن اینکه «آّ ب شیرین با ریختن در خلیج فارس هدر می رود» که بارها از زبان مسئولین شنیده ایم، ناشی از اطلاعات پایین زیست محیطی آنان است. باید این کم اطلاعی با روشنگری نخبگان خوزستانی جبران شود.

فعالیت های کمپین «نه به  انتقال آب کارون» که مدتی ست راه افتاده و حتی بسیاری از چهره ها را جذب کرده بسیار اثرگذار است. اما بهتر است این حرکت با پشتوانه ارائه استدلالات قوی همراه شود. در این صورت عده بیشتری را می تواند با خود همراه سازد. فعالیت مجدانه یک طلبه در فضای مجازی نسبت به موضوع انتقال آب در آگاهی بخشی ملی بسیار مؤثر بوده است. همه می توانند با الگوگیری از این حرکت های مؤثر و با قدری عزم و خلاقیت در ملی کردن این موضوع تلاش کنند.

چهارم، مخاطب بعدی این یادداشت مسئولان و مدیران استانی هستند. باید گفت سکوت و تظاهر به غفلت مسئولان استانی،  باعث می شود پروژه های انتقال آب به راه خود ادامه دهند و آبادانی خوزستان با ورشکستگی روبرو شود.  پاسخ کسانی که سال‌هاست متولی امور استان و سكاندار اجرایی استان هستند، به مردم چیست؟ مردم توقع دارند استاندار مجری منافع مردم باشد. استانی که ۸۵ درصد نفت کشور از آن تامین می شود، نباید مجریان شجاع و جسوری داشته باشد که با قدرت پیگیر منافعش باشند؟ متاسفانه مسئولان اجرایی استان به حفظ میز ریاست بیشتر از منافع استان می اندیشند! در غفلت مسئولان استان، تونل سوم کوهرنگ در حال اتمام است و دریغ از اظهار نظری که نشان دهد این مسائل برایشان مهم است. بماند که گاهی نیز در قالب مدافع منافع دیگر استانها ظاهر شده و ادعا می کنند انتقال آب در حال حاضر فقط برای شرب صورت می گیرد! کاش مسئولان خوزستانی کمی از مسئولان یزد و اصفهان یاد میگرفتند.

پنجم، نقش صداوسیما در این زمینه خیلی مهم است. احساس می شود صداوسیما در موضوع کم آبی، خوزستان را نادیده می‌گیرد. پخش مستندهای متعدد از کارون پرآب، نبودن اسمی از خوزستان در برنامه بدون تعارف اخبار ۲۰:۳۰ با موضوع اختلافات آبی استان های مرکزی و  پرداختن بیش از اندازه به خشکی زاینده‌رود، سهوی نیست! توقع می رود رسانه ملی،  ملی عمل کند و در انعکاس واقعیت ها مردم را یاری کند. تنها راه توقف انتقال آب،  تبدیل کردن آن به یک مطالبه عمومی ملی ست و قوی ترین ابزار برای تحقق این هدف،  رسانه ملی ست.