تالاب بین المللی شادگان یک جاذبه فرهنگی بی نظیر که در این چندسال حال خوشی ندارد

تالاب شادگان که یکی از بزرگترین تالاب های ایران است، در جنوب استان خوزستان و شهر شادگان جای دارد. مساحت این تالاب ۴۰۰ هزار هکتار است که ۲۹۶ هزار هکتار آن جزو مناطق حفاظت شده قرار گرفته و البته از این مساحت در حال حاضر تنها ۵۴ هزار هکتار آن باقی مانده است.

هرچند تالاب شادگان به عنوان یک تالاب مهم بین المللی شناخته می شود، هنوز در کشور ما و حتی استان خوزستان ناشناخته مانده است. علیرغم تنوع زیستی غنی و جاذبه های گردشگری فراوان، متاسفانه هنوز در کشور و حتی استان خوزستان ناشناخته مانده است. این تالاب با وجود نعمت و ظرفیت های بی شمارش هیچگاه توسعه و احیای قابل توجه را به خود ندیده است و تاکنون تمام برنامه های ایجاد شده برای آن در حد آرزو و رویا مانده است. این در حالی است که اخیرا به علت شرایط بی نظیر تالاب حتی سرمایه گذاران خارجی نیز برای توسعه آن ابراز علاقه کرده اند.

تالاب شادگان نه تنها فاقد شرایط ایده‌آل و مطلوب است بلکه این تالاب در حال حاضر در وضعیت بحرانی است. رودخانه جراحی به عنوان تنها منبع تامین‌کننده آب سالم و شیرین تالاب شادگان، در مدت حدود دو تا سه سال اخیر خشک شد، به طوری که شاید از هر۱۰ ماه تنها یک ماه در رودخانه جراحی آب وجود دارد، این در حالی است که در گذشته۹۰ درصد آبگیری این تالاب به وسیله این رودخانه انجام می‌شد. تاسفانه میزان تبخیر آب نیز در منطقه بسیار افزایش یافته و سال گذشته میزان تبخیر بیش از ۷۳۰ میلی‌لیتر بود. تبخیر بسیار زیاد آب در حدود چهار یا پنج ماه فصل گرم، موجب شده تا زمان ماندگاری همین آب کم تالاب شادگان نیز کاهش یابد.

از سوی دیگر در بخش میانی و جنوبی تالاب شادگان، فاضلاب شهری به این تالاب تخلیه می‌شود. از نهرهای ماله و بحره نیز که در گذشته به عنوان سوپاپ رودخانه کارون در زمان جاری شدن سیلاب عمل می‌کردند و موجب رهاسازی آب به سوی تالاب شادگان می‌شدند، در حال حاضر تنها پساب‌های جنوب اهواز و پساب مجتمع پرورش ماهی آزادگان وارد تالاب شادگان می‌شود و از طرفی نیز اکنون تالاب شادگان تنها از زهاب‌های نیشکر آبگیری می‌شود.

همزمان طرح انتقال آب از کارون به این تالاب بین المللی به تصویب رسیده و مبالغی نیز برای اجرای آن مصوب شده بود اما از ادامه این روند خبری نیست.

سید محمد حسن فقیه، رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شادگان با بیان اینکه وضعیت تالاب شادگان همچنان بحرانی است، گفت: بیشترین گونه صید شده در تالاب شادگان در حال حاضر گونه تیلاپیا است و با توجه به سرعت رشد این ماهی متاسفانه هیچ ممنوعیتی صید برای این ماهی ایجاد نکردیم تا از این طریق بتوانیم از جمعیت آسیب‌رسان این گونه کم کرده تا مجالی برای گونه‌های بومی آبزیان ایجاد شود تا بتوانند در این تالاب تکثیر شوند.

متاسفانه در سال‌های گذشته به دلیل خشکسالی و عدم تامین حقابه وضعیت تالاب شادگان بحرانی‌تر از قبل شده است. سال گذشته نزدیک به ۹۰ درصد از تالاب شادگان خشک بود و هیچ آبی در آن نبود و این مسئله معضل بسیار بزرگی را برای تالاب شادگان ایجاد کرده بود.

رییس اداره حفاظت محیط‌زیست شادگان تصریح کرد: امسال هم این معضل در تالاب شادگان دور از ذهن نیست، چراکه از لحاظ تامین آب شادگان هنوز به نقطه مشخصی نرسیدیم و اینکه فرآیند اجرای انتقال آب به این زودی‌ها به سرانجام برسد و مشکل آب تالاب را حل کند؛ نیازمند بازه زمانی طولانی مدت است.